古朗月行鉴赏

原文

小时不识月,呼作白玉盘。

又疑瑶台镜,飞在青云端。(青云一作:白云)

仙人垂两足,桂树何团团。

白兔捣药成,问言与谁餐?

蟾蜍蚀圆影,大明夜已残。

羿昔落九乌,天人清且安。

阴精此沦惑,去去不足观。

忧来其如何?凄怆摧心肝。

赏析

  这是一首HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府诗。“朗月行”,是HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuefu/ target=_blank class=infotextkey>乐府古题,属《杂曲HRef=https://www.xuegushici.com/list/geci/ target=_blank class=infotextkey>歌辞》。

  李白有《古朗月行》 鲍照有《朗月行》,写佳人HRef=https://www.xuegushici.com/list/duiyue/ target=_blank class=infotextkey>对月弦歌。李白采用这个题目,故称《古朗月行》,但没有因袭旧的内容。诗人运用HRef=https://www.xuegushici.com/list/langman/ target=_blank class=infotextkey>浪漫主义的创作方法,通过丰富的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话HRef=https://www.xuegushici.com/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说的巧妙加工,以及强烈的HRef=https://www.xuegushici.com/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,构成瑰丽神奇而含意深蕴的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术形象。诗中先写HRef=https://www.xuegushici.com/list/ertong/ target=_blank class=infotextkey>儿童时期对HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮稚气的认识:“小时不识月,呼作白玉盘。又疑瑶台镜,飞在青云端。”以“白玉盘”、“瑶台镜”作HRef=https://www.xuegushici.com/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻,生动地表现出HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮的形状和HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光的皎洁可爱,使人感到非常新颖有趣。“呼”、“疑”这两个动词,传达出HRef=https://www.xuegushici.com/list/ertong/ target=_blank class=infotextkey>儿童的天真烂漫之态。这四句诗,看似信手写来,却是情采俱佳。然后,又写HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮的升起:“仙人垂两足,桂树何团团?白兔捣药成,问言与谁餐?”古代HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话说,月中有仙人、桂树、白兔。当HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮初升的时候,先看见仙人的两只脚,而后逐渐看见仙人和桂树的全形,看见一轮圆月,看见月中白兔在捣药。诗人运用这一HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenhua/ target=_blank class=infotextkey>神话HRef=https://www.xuegushici.com/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说,写出了HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮初生时逐渐明朗和宛若仙境般的景致。然而好景不长,HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮渐渐地由圆而蚀:“蟾蜍蚀圆影,大明夜已残。”蟾蜍,俗称癞蛤蟆;大明,指HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮。HRef=https://www.xuegushici.com/list/chuanshuo/ target=_blank class=infotextkey>传说月蚀就是蟾蜍食月所造成,HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮被蟾蜍所啮食而残损,变得晦暗不明。“羿昔落九乌,天人清且安”,表现出诗人的HRef=https://www.xuegushici.com/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨和HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。古代善射的后羿,射落了九个太阳,只留下一个,使天、人都免除了灾难。诗人在这里引出这样的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄来,既是为HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实中缺少这样的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄而HRef=https://www.xuegushici.com/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,也是HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望能有这样的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄来扫除天下。然而,HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实毕竟是HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,诗人深感HRef=https://www.xuegushici.com/list/shiwang/ target=_blank class=infotextkey>失望:“阴精此沦惑,去去不足观。”HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮既然已经沦没而迷惑不清,就没有什么可看的了,不如趁早走开吧。这是无可奈何的办法,心中的HRef=https://www.xuegushici.com/list/youfen/ target=_blank class=infotextkey>忧愤不仅没有解除,反而加深了:“忧来其如何?凄怆摧心肝。”诗人不忍一走了之,内心HRef=https://www.xuegushici.com/list/maodun/ target=_blank class=infotextkey>矛盾重重,HRef=https://www.xuegushici.com/list/youxin/ target=_blank class=infotextkey>忧心如焚。

  这首诗,大概是李白针对当时朝政HRef=https://www.xuegushici.com/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗而发的。唐玄宗HRef=https://www.xuegushici.com/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年沉湎声色,宠幸杨贵妃,权奸、宦官、HRef=https://www.xuegushici.com/list/bianjiang/ target=_blank class=infotextkey>边将擅权,把HRef=https://www.xuegushici.com/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家搞得乌烟瘴气。诗中“蟾蜍蚀圆影,大明夜已残”似是HRef=https://www.xuegushici.com/list/fongci/ target=_blank class=infotextkey>讽刺这一昏暗局面。沈德潜说,这是“暗指贵妃能惑主听”。(《唐诗别裁》)然而诗人的主旨却不明说,而是通篇作隐语,化HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实为幻景,以蟾蜍蚀月影射HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,说得十分深婉曲折。诗中一个又一个新颖奇妙的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,展现出诗人起伏不平的HRef=https://www.xuegushici.com/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,文辞如行云流水,富有魅力,发人深思,体现出李白诗歌的雄奇奔放、清新俊逸的HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格。

返回