南乡子·捣衣鉴赏

原文

鸳瓦已新霜,欲寄寒衣转自伤。见说征夫容易瘦,端相。梦里回时仔细量。

支枕怯空房,且拭清砧就月光。已是深秋兼独夜,凄凉。月到西南更断肠。

赏析

  该词以HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuanfu/ target=_blank class=infotextkey>怨妇的口吻,描写主人公的“自伤”、“怯空房”、“HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉”,以至“断肠”的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuanhen/ target=_blank class=infotextkey>怨恨之情。全词层层写来,情致幽婉凄绝。古时捣衣,多在HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜进行,试想一下,在一个寒冷的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yewan/ target=_blank class=infotextkey>夜晚,四下悄无声息,只能听见HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟的砧杵声一下一下地响起,这是何等HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的HRef=https://www.xuegushici.com/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境。因此,在古典诗词中,捣衣往往用来表现HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhenHRef=https://www.xuegushici.com/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人离妇、远别HRef=https://www.xuegushici.com/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡的HRef=https://www.xuegushici.com/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅情绪,而在这首词中,纳兰正是借捣衣这一动作,抒发了征夫HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuanfu/ target=_blank class=infotextkey>怨妇的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.xuegushici.com/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。

  词的上片,集中描绘HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇捣衣之苦情。整个上片,全以“秋声”来渲染烘托HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇心中之哀苦。“鸳瓦已新霜,欲寄寒衣转自伤”,词一开篇,作者就交代了时令,HRef=https://www.xuegushici.com/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气逐渐变凉,鸳鸯瓦上已经落满了秋霜,此时的HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇想要为远方的HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhenHRef=https://www.xuegushici.com/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人寄去寒衣,却又突然开始暗自HRef=https://www.xuegushici.com/list/shanghuai/ target=_blank class=infotextkey>伤怀。一个“转”字,说明妇人先前的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情并非“自伤”,但是一想到这砧板上的衣服是为远行在外的HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhenHRef=https://www.xuegushici.com/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人而捣,HRef=https://www.xuegushici.com/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然睹物HRef=https://www.xuegushici.com/list/siren/ target=_blank class=infotextkey>思人,心中已是HRef=https://www.xuegushici.com/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念不已。“见说征夫容易瘦,端相,梦里回时仔细量”,在这里,纳兰HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象着HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇HRef=https://www.xuegushici.com/list/huainian/ target=_blank class=infotextkey>怀念征夫时所流露出的纤细HRef=https://www.xuegushici.com/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情:都说出门在外的人容易消瘦,不知道是否是真的,下次在梦里相见的时候一定要好好端详端详你。在纳兰所写的词作中,他不仅用种种的具体事物来表达抽象的HRef=https://www.xuegushici.com/list/lianqing/ target=_blank class=infotextkey>恋情,更多的时候是通过这种虚幻的梦境来表达挥之不去的HRef=https://www.xuegushici.com/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念。你听,有受惊鸿雁的HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉哀鸣,有满阶落叶沙沙的飘响,有夜半二更的更鼓声响,有HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟生寒的西HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风呼啸。这一切在静夜传响,声声真切,真是纵有“西HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风吹不断”。如此环境氛围,HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇倍加HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦HRef=https://www.xuegushici.com/list/gudan/ target=_blank class=infotextkey>孤单、倍加凄切伤心,更有甚者,在这HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦的秋声中,还要加上自己不停的捣衣声。一声声饱含着自己的HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦辛酸,一声声寄寓着对HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的HRef=https://www.xuegushici.com/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念和HRef=https://www.xuegushici.com/list/guanqie/ target=_blank class=infotextkey>关切,正所谓“中有深闺万里情”。

  下片形象地描绘两地HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思的情境。因为HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇独守空房,既倍感HRef=https://www.xuegushici.com/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞,也不免会心生胆怯,HRef=https://www.xuegushici.com/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈之下,HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇只好通过在HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光下擦拭捣衣之石来消磨HRef=https://www.xuegushici.com/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光。而此时“已是HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋兼独夜”,HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenqiu/ target=_blank class=infotextkey>深秋独夜里,寒月、寒砧,伴随着一颗HRef=https://www.xuegushici.com/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独HRef=https://www.xuegushici.com/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞的心,词到此处,我们似乎已经看到一个让人HRef=https://www.xuegushici.com/list/lianxi/ target=_blank class=infotextkey>怜惜、HRef=https://www.xuegushici.com/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情的HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇形象跃然纸上。尾句“月到西南更断肠”,进一步描写HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇内心中的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思HRef=https://www.xuegushici.com/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦。夜已经深了,又要与HRef=https://www.xuegushici.com/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞HRef=https://www.xuegushici.com/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独相伴,连HRef=https://www.xuegushici.com/list/yueliang/ target=_blank class=infotextkey>月亮都要落下了,怎能不叫我伤心断肠。纳兰的这首HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇词写出了满纸的HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦,可谓是一首“断肠“之作。“片石”两句承上,先写捣衣之后,夜深、石冷、霜凝之状,可见HRef=https://www.xuegushici.com/list/sifu/ target=_blank class=infotextkey>思妇是长久地沉浸在对HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫的深切HRef=https://www.xuegushici.com/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念之中,如痴如果。“今夜”以下,是转写征夫归梦,今夜远HRef=https://www.xuegushici.com/list/shubian/ target=_blank class=infotextkey>戍边关之人定会在HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi2/ target=_blank class=infotextkey>乡思的归梦中,分明看到HRef=https://www.xuegushici.com/list/qizi/ target=_blank class=infotextkey>妻子频呵着纤纤双手带月前迎国。当然,也可解作梦见HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhangfu/ target=_blank class=infotextkey>丈夫归来,自己呵手出迎。两地HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思一样情,这种梦幻中的相会是夫妇双方的期盼,是他们遥HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangsi/ target=_blank class=infotextkey>相思念的心灵感应。

  全词平实如话,但却深情情韵。细细读来,如闻酸楚HRef=https://www.xuegushici.com/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉的捣衣之声。如见梦中相会的具体情景,也可体味出作者对远遣之友的深切HRef=https://www.xuegushici.com/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。令人读罢不禁HRef=https://www.xuegushici.com/list/tanxi/ target=_blank class=infotextkey>叹息欺欷,一掬HRef=https://www.xuegushici.com/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情之泪。

返回