瑞鹧鸪·期思溪上日千回鉴赏

原文

期思溪上日千回,樟木桥边酒数杯。人影不随流水去,醉颜重带少年来。

疏蝉响涩林逾静,冷蝶飞轻菊半开。不是长卿终慢世,只缘多病又非才。

赏析

  此词描写了作者罢官后HRef=https://www.xuegushici.com/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞、无聊的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianju/ target=_blank class=infotextkey>闲居HRef=https://www.xuegushici.com/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。词人本有杀敌报国的雄心HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志,而如今只能在期思溪上不停地徘徊,在樟木桥边借酒浇愁;HRef=https://www.xuegushici.com/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光流逝,HRef=https://www.xuegushici.com/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春不再,身边只有滞涩的一两声蝉鸣、寂静的树林、轻飞的冷蝶、半开的菊HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,如此情境让词人备感HRef=https://www.xuegushici.com/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞、HRef=https://www.xuegushici.com/list/kumen/ target=_blank class=infotextkey>苦闷、无聊。

  首韵写终日惟赏景HRef=https://www.xuegushici.com/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒自娱,点出“游”与“醉”。“期思溪上日千回,樟木桥边酒数杯”,写词人在HRef=https://www.xuegushici.com/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适,往来溪上,一日千回,或在桥边村店,HRef=https://www.xuegushici.com/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒书杯:可见词人终日惟赏景HRef=https://www.xuegushici.com/list/yinjiu/ target=_blank class=infotextkey>饮酒自娱;接韵HRef=https://www.xuegushici.com/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,紧承上文“溪上”“桥边”而来,“人影不随流水去,醉颜重带HRef=https://www.xuegushici.com/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年来”,奇思丽想,而寓HRef=https://www.xuegushici.com/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年不再之慨。此韵HRef=https://www.xuegushici.com/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境,从起首二句预为地步而来。一“去”一“来”,陡增HRef=https://www.xuegushici.com/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春不再、老来无味之感。

  过片绘景,“疏蝉响涩林逾静,冷蝶飞轻菊半开”,模拟化用王籍《入若耶溪》诗意:“蝉噪林逾静,HRef=https://www.xuegushici.com/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟鸣HRef=https://www.xuegushici.com/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山更幽。”动中见静,静中有动。此二句以精严的倒装对句所造成的冷寒HRef=https://www.xuegushici.com/list/jiliao/ target=_blank class=infotextkey>寂寥之境,表现自己同样耗散了HRef=https://www.xuegushici.com/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命热力的HRef=https://www.xuegushici.com/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神感受。末韵关合,遥应开篇,揭明题旨,运用HRef=https://www.xuegushici.com/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故和反语表现了词人被罢官后报国无门、HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhuangzhinanchou/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.xuegushici.com/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志难酬的HRef=https://www.xuegushici.com/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈与HRef=https://www.xuegushici.com/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑情绪,传写出HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风骨不改又无欢无味的老年HRef=https://www.xuegushici.com/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。“不是长卿终慢世”,这里使用HRef=https://www.xuegushici.com/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,词人以司HRef=https://www.xuegushici.com/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马相如自况。《世说新语》注引《高士传·司HRef=https://www.xuegushici.com/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马相如赞》:“长卿慢世,越礼自放。犊鼻居市,不耻其状。托疾避官,蔑此卿相。”“只缘多病又非才”,这里使用反语,借孟浩然语(不才明主弃,多病HRef=https://www.xuegushici.com/list/guren/ target=_blank class=infotextkey>故人疏)HRef=https://www.xuegushici.com/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲,说以文章名世的司HRef=https://www.xuegushici.com/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马相如傲世,是因其多病又没有才能,实则是借以HRef=https://www.xuegushici.com/list/woiwan/ target=_blank class=infotextkey>委婉表达自己空有报国之能、却不被任用的HRef=https://www.xuegushici.com/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈和HRef=https://www.xuegushici.com/list/fenmen/ target=_blank class=infotextkey>愤懑不平。“多病非才”,似怨责朝廷,非我有意傲世,只因生来多病又无才,以HRef=https://www.xuegushici.com/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人自况,自伤自叹,亦HRef=https://www.xuegushici.com/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲自愤。

  这首词结构谨严,对仗工整,前三联对仗,结联放散,且起承转合一如律诗作法。

返回