别样幽芬,更无浓艳催开处。凌波欲去,且为东风住。
忒煞萧疏,争奈秋如许。还留取,冷香半缕,第一湘江雨。
点绛唇·咏风兰。清代。纳兰性德。 别样幽芬,更无浓艳催开处。凌波欲去,且为东风住。忒煞萧疏,争奈秋如许。还留取,冷香半缕,第一湘江雨。
风兰散发出不寻常的香味,素雅恬淡没有一丝浓艳浮华。它在秋风中摇曳的姿态犹如凌波仙子轻轻飘逸。
它的叶子如此稀疏,怎么耐得住那寒冷的清秋呢?于是留取那半缕清香入得画中,这幅张见阳之风兰可以堪称画中第一了。
风兰:一种寄生兰,因喜欢在通风,湿度高的地方生长而得名。
别样:特别、不寻常 幽芬:清香 浓艳:(色彩)浓丽艳丽,代指鲜艳的花朵。
凌波:形容在水上行走的轻盈柔美的姿态。此处是说风兰在秋风中摇曳的姿态,好像是凌波仙子,轻柔飘逸。
忒(tuī)煞萧疏:意为过分稀疏。忒煞,亦作“忒杀”,太、过分 萧疏,稀疏、萧条。
冷香:清香,也指清香之花。多喻菊、梅之香气。此处指见阳所画之风兰仿佛散发出了微微香气。
参考资料:
1、纳兰容若.纳兰词全编笺注:湖南文艺出版社,2011-7-1:68-69
2、纳兰性德.纳兰词:凤凰出版社,2012-05-01:60-61
词以“咏HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰”为题,副题张刻本作《题见阳画兰》,可见此篇为题兰兼HRef=https://www.xuegushici.com/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物之作。
上阕从香气和姿态两方面对HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰作了精致灵动的描摹。“别样幽芬”言HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰散发出不寻常的香味,这种清幽典雅的气息,是那些浓艳的HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵无法与之媲美的。HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰不仅在香气上与众不同,而且形态上很灵动,词人在此处运用了HRef=https://www.xuegushici.com/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人的手法,将HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰形容成水上行走的轻盈柔美的凌波仙子一般,飘飘欲去。而东HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风在这里显然不是春HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风,可以理解为HRef=https://www.xuegushici.com/list/shiguang/ target=_blank class=infotextkey>时光,催HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开放和呵护HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的力量。整句表现了词人对HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiai/ target=_blank class=infotextkey>喜爱和HRef=https://www.xuegushici.com/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美,寄托了词人对这样HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰不要去的太快的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望,也表达词人HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的事物能够长存的HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.xuegushici.com/list/yuanwang/ target=_blank class=infotextkey>愿望。
下阕则是通过对HRef=https://www.xuegushici.com/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实中HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好之易逝的HRef=https://www.xuegushici.com/list/wanxi/ target=_blank class=infotextkey>惋惜反衬出词人对HRef=https://www.xuegushici.com/list/haoyou/ target=_blank class=infotextkey>好友所作的HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰图的HRef=https://www.xuegushici.com/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美。秋意袭来,HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰只得“忒煞萧疏”。“忒煞”一词写出了词人对HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花之萧条的HRef=https://www.xuegushici.com/list/wanxi/ target=_blank class=infotextkey>惋惜之心。然而尽管HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰看上去已经太过稀疏,可仍散发出微微香气。显然,这里的“还留取,冷香半缕”用了HRef=https://www.xuegushici.com/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻的修辞手法,因为这HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰终究不是HRef=https://www.xuegushici.com/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然界的HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰,只是HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的画罢了。因张纯修当时正令湖南江华,词人又用借代的手法,用湘江HRef=https://www.xuegushici.com/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨来代指HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人,而其画上的HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰竟然给人一种好似幽香散发的感觉,故此句为意谓见阳所画之HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰堪称画中第一。至此,读者方才明白原来这是一阕HRef=https://www.xuegushici.com/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物题兰之词。
在这首词中,词人运用了HRef=https://www.xuegushici.com/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想的手法来描绘HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰,并未曾亲眼所见,但却通过HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的一纸HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰图对HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰展开了HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,将HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰的香气和姿态表现地淋漓尽致。而结句词人则点出其创作意图,为全词的升华。当词人在为HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟易逝而HRef=https://www.xuegushici.com/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤时,一个“还”字话HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风一转,引出只有在HRef=https://www.xuegushici.com/list/haoyou/ target=_blank class=infotextkey>好友所作的图中能保有HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰的韵姿和清香,使得HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的事物永存。衬托出HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人作画功力深厚,所作HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰跃然纸上,栩栩如生,引人入胜。同时也将HRef=https://www.xuegushici.com/list/jiangongliye/ target=_blank class=infotextkey>建功立业的夙愿寄托在HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人张纯HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiushen/ target=_blank class=infotextkey>修身上,HRef=https://www.xuegushici.com/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望HRef=https://www.xuegushici.com/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人保有HRef=https://www.xuegushici.com/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.xuegushici.com/list/pinzhi/ target=_blank class=infotextkey>品质,并在所任职的HRef=https://www.xuegushici.com/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方作出一番成绩。
本词描写的主体HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰本非富贵之HRef=https://www.xuegushici.com/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,而纳兰却对其情有独钟并大加称羡,体现了纳兰落拓无羁的HRef=https://www.xuegushici.com/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格和格高韵远、独具特色的词HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风。词中字字刻画,又字字天然,不即不离,不粘不脱,即“意有寄托,不作死句”。HRef=https://www.xuegushici.com/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风兰之形象绰约可见,而又不无诗人性情的处处流露。既HRef=https://www.xuegushici.com/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物又HRef=https://www.xuegushici.com/list/shuhuai/ target=_blank class=infotextkey>抒怀抱,显然颇含骚雅之旨,寓有诗人深挚的HRef=https://www.xuegushici.com/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。
纳兰性德(1655-1685),满洲人,字容若,号楞伽山人,清代最著名词人之一。其诗词“纳兰词”在清代以至整个中国词坛上都享有很高的声誉,在中国文学史上也占有光采夺目的一席。他生活于满汉融合时期,其贵族家庭兴衰具有关联于王朝国事的典型性。虽侍从帝王,却向往经历平淡。特殊的生活环境背景,加之个人的超逸才华,使其诗词创作呈现出独特的个性和鲜明的艺术风格。流传至今的《木兰花令·拟古决绝词》——“人生若只如初见,何事秋风悲画扇?等闲变却故人心,却道故人心易变。”富于意境,是其众多代表作之一。 ...
纳兰性德。 纳兰性德(1655-1685),满洲人,字容若,号楞伽山人,清代最著名词人之一。其诗词“纳兰词”在清代以至整个中国词坛上都享有很高的声誉,在中国文学史上也占有光采夺目的一席。他生活于满汉融合时期,其贵族家庭兴衰具有关联于王朝国事的典型性。虽侍从帝王,却向往经历平淡。特殊的生活环境背景,加之个人的超逸才华,使其诗词创作呈现出独特的个性和鲜明的艺术风格。流传至今的《木兰花令·拟古决绝词》——“人生若只如初见,何事秋风悲画扇?等闲变却故人心,却道故人心易变。”富于意境,是其众多代表作之一。
九日集清凉佳处。宋代。方岳。 老笔盘空墨未乾,最佳处与着危栏。江山分与诸贤客,风雨专为九日寒。白发自惊秋节序,黄花曾识晋衣冠。未须诗较明年健,别做茱萸一等看。
沅州。。何乔新。 潭阳远在夜郎西,石径萦纡路转迷。俗犷犹存盘瓠旧,树深惟听鹧鸪啼。茅檐彫弊哀三户,岚霭氤氲接五溪。欲吊灵均何处是,江头兰芷正凄凄。
丙辰北来诗第三章 其二。近现代。朱青长。 戏挽鸿濛访赤松,瑶池车驾几人从。迷途具茨悲前马,沸鼎残羹欲豢龙。贝阙渐深云叆叇,天衣璀璨玉丁东。尘堆已隔方壶远,怕问蓬山第二峰。
金谷怀古。唐代。杜牧。 凄凉遗迹洛川东,浮世荣枯万古同。桃李香消金谷在,绮罗魂断玉楼空。往年人事伤心外,今日风光属梦中。徒想夜泉流客恨,夜泉流恨恨无穷。
有人示山水画卷以为元晖作求诗。宋代。戴表元。 砚山山下小於菟,文彩斓斑今亦无。一坞乱云浓似漆,春风吹梦过西湖。